Om maar meteen duidelijk antwoord te geven: suiker is suiker. Jouw lichaam herkent geen verschil tussen de suiker in een banaan en die in een koekje en verwerkt beide suikers hetzelfde.

Is suiker dan altijd slecht voor je? Nee. Sterker nog, elk lichaam heeft dagelijks een portie suiker nodig. Onze lichaamscellen gebruiken namelijk suiker om energie van te maken, maar ook om de talloze miniprocessen uit te voeren die ervoor zorgen dat elk weefsel, elke spier en elk orgaan optimaal kan functioneren.

Onze cellen gebruiken suiker om energie van te maken

Waarom vormt suiker dan toch een probleem? Omdat we op dit moment te veel ‘snelle suikers’ binnenkrijgen, die ons lichaam niet nodig heeft en zelfs schade toebrengen.

Koolhydraten
Om dat te kunnen begrijpen, gaan we één stap terug: welke voedingsstoffen heeft ons lichaam dagelijks nodig om gezond te kunnen functioneren? Dat zijn bouwstoffen en brandstoffen. Bouwstoffen zijn vooral vitamines, mineralen en vetten; brandstoffen zijn onder andere vetten maar vooral koolhydraten.

Koolhydraten zijn opgebouwd uit suikermoleculen. Hebben we het over suikers als voedingsstof (zoals hierboven), dan hebben we het dus over koolhydraten. Groente, fruit, peulvruchten, granen en bewerkte voedingsmiddelen bevatten allemaal koolhydraten.

Groente, fruit, peulvruchten, granen bevatten allemaal koolhydraten

Twee soorten
Er zijn grof gezegd twee soorten koolhydraten/suikers: enkelvoudige (opgebouwd uit één suikermolecuul), en meervoudige (twee of meer suikermoleculen). De enkelvoudige suikers hoeven niet meer door het lichaam te worden afgebroken, maar zijn meteen klaar voor gebruik: ze zorgen direct voor energie en worden daarom ‘snelle’ suikers genoemd. Meervoudige suikers moeten wel eerst in stukjes worden afgebroken en leveren daardoor minder snel energie.

Piek
Elke suikermolecuul die je binnenkrijgt, zorgt voor een stijging van je bloedsuikerspiegel. Hoe snel dit gebeurt is afhankelijk van het soort koolhydraat. Een enkelvoudige suiker zorgt voor een plotselinge, intense piek; een meervoudige voor een rustige, meer geleidelijke opname.

Een piek in onze bloedsuikerspiegel willen we liever voorkomen

Zo’n piek in onze bloedsuikerspiegel willen we het liefst voorkomen en in ieder geval niet te vaak ervaren. Een snelle stijging van de bloedsuikerspiegel zorgt er namelijk voor dat de alvleesklier stel op sprong aan het werk moet om die suikers te verwerken. Gebeurt dit te vaak, dan raakt de bloedsuikerspiegel ontregeld, wat leidt tot moeheid en onweerstaanbare drang naar snelle suikers (cravings). Bovendien is de alvleesklier niet ontworpen op deze acute werkstress en kan uitgeput raken als hij te vaak te maken krijgt met deze plotselinge pieken. Als gevolg zal hij zijn werk niet meer goed kunnen doen, waardoor suikers niet meer goed worden opgenomen en uiteindelijk obesitas en diabetes kunnen ontstaan.

Inname van te veel snelle suikers kan leiden tot obesitas en diabetes

Banaan of koekje?
Jammer genoeg zitten in veel huidige supermarktproducten snelle suikers verwerkt. En niet alleen in koeken, snoepen en zoutjes. Ook in pakjes, zakjes, potjes, vleeswaren, bereide maaltijden, brood, versmaaltijden en producten die als gezond geclaimd worden zoals vruchtensappen en sportdrankjes.

Waarom je dan toch beter voor de banaan kan kiezen dan voor het koekje? Hoewel in banaan dus ook enkelvoudige suikers zitten, bevat fruit daarnaast ook vitaminen ook vezels. En vezels vertragen de opname van suiker en voorkomen zo een plotselinge piek in je bloedsuiker. Drink om die reden ook liever niet te veel uitgeperst fruit, omdat daar meestal geen vezels meer in zitten.